Przygotowania do Igrzysk

Mówiąc o inwestycjach związanych z organizacją Igrzysk Olimpijskich, należy rozróżnić dwa oddzielne źródła finansowania: budżet Komitetu Organizacyjnego, który przeznaczony był głównie na stworzenie i utrzymanie infrastruktury sportowej (i świadczenie usług podczas trwania igrzysk) oraz wydatki państwa związane z obiektami nie służącymi bezpośrednio organizacji konkurencji sportowych.

Całkowity budżet Komitetu Organizacyjnego Igrzysk Olimpijskich Ateny 2004 planowano na około 1,9 mld €. Większość dochodów (37,5%) miała pochodzić z praw do transmisji igrzysk, około 28% z reklam sponsorów i praw do znaków olimpijskich, 12% z dotacji rządowych i niecałe 10% ze sprzedaży biletów. Jeśli chodzi o wydatki, to 40% budżetu (prawie 765 milionów €) pochłonęły towary i usługi niezbędne do zapewnienia funkcjonowania obiektów sportowych i na organizację igrzysk, reszta przeznaczona została na inwestycje w obiekty sportowe.

Koszt budowy i dostosowania infrastruktury nie związanej bezpośrednio z igrzyskami (np. długoterminowy rozwój infrastruktury komunikacyjnej) planowany był na prawie 3,4 mld €. Rząd grecki miał wnieść 2,1 mld, Unia Europejska miała dołożyć 0,5 mld resztę mieli wyłożyć prywatni inwestorzy. Inwestycje obejmowały budowę nowych obiektów, dostosowanie obiektów istniejących i budowę obiektów/instalacji tymczasowych. Ze względu na rosnące zagrożenie terrorystyczne, rząd grecki przeznaczył dodatkowo ponad 1,2 mld € na sprawy związane z bezpieczeństwem.

W praktyce kwoty te zostały przekroczone - poprzedni rząd szacował koszt igrzysk na ponad 6 mld €. Ostateczny bilans podany przez rząd grecki w listopadzie 2004 r. był szokujący - igrzyska kosztowały ponad 9 mld € - dwa razy więcej niż planowano.

Nowe obiekty to:
  - Główne Centrum Prasowe i Międzynarodowe Centrum Transmisyjne
  - Olimpijskie Centrum Jeździectwa - Markopoulo
  - Olimpijskie Centrum Strzelectwa - Markopoulo
  - Olimpijskie Centrum Kajakarstwa i Wioślarstwa - Shinias
  - Hala Olimpijska Ano Liossia
  - Olimpijska Hala Podnoszenia Ciężarów Nikaia
  - Hala Olimpijska Galatsi
  - Olimpijskie Centrum Żeglarstwa - Agios Kosmas
  - Kompleks Olimpijski Helliniko
  - Olimpijskie Centrum Siatkówki Plażowej w Faliro
  - Stadion Panthessaliko w Wolos
  - Stadion Pankritio na Krecie
Obiekty modernizowane to:
  - Ateński Kompleks Olimpijski
  - Stadion Pokoju i Przyjaźni w Faliro
  - Stadion Kaftantzoglio w Salonikach
  - Stadion Pampeloponnisiako w Patras
Instalacje tymczasowe to:
  - Centrum Olimpijskie - Vouliagmeni
  - Tor Wyścigowy Ulicami Centrum Aten
  - Obiekty Kolarstwa Górskiego na górze Parnis

Oprócz obiektów typowo sportowych spuścizną po Igrzyskach Olimpijskich jest:
  - Wioska Olimpijska (osiedle mieszkaniowe, w którym na stałe może mieszkać ponad 10.000 osób)
  - Nowy Port Lotniczy
  - 120 km nowych autostrad (90 km autostrad zostało zmodernizowanych)
  - Ponad 7 km nowych linii metra oraz nowoczesne stacje
  - 32 km pomiejskiej linii kolejowej (łaczącej centrum z lotniskiem)
  - Wiele nowych parkingów
  - Nowoczesny system zarządzania ruchem drogowym
  - 290.000 nowych drzew i 10 mln krzewów

Bezpieczeństwo

Już dawno minęły czasy, kiedy na czas Igrzysk Olimpijskich odkładano broń i ogłaszano święty pokój (ekechejria). Jak realne może być zagrożenie podczas trwania igrzysk może świadczyć choćby przykład z Monachium w 1972 r. Wówczas to palestyńscy terroryści dokonali zamachu na członków ekipy izraelskiej. Zginęli sportowcy. Po 11 września 2001 r. (Nowy York) i po 11 marca 2004 r. (Madryt), zagrożenie jeszcze bardziej wzrosło. Dla Aten dodatkowym zagrożeniem było bliskie sąsiedztwo Bałkanów i Bliskiego Wschodu, a także samo położenie miasta - w kotlinie otoczonej wzgórzami.

Nie ma się więc co dziwić, że koszty związane z zapewnieniem bezpieczeństwa podczas igrzysk w Atenach były najwyższe w dziejach - ponad 1,2 miliarda euro. Już na kilka miesięcy przed rozpoczęciem igrzysk, eksperci z USA, Hiszpanii, Izraela, Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec pomagali Grekom w przygotowaniach i szkoleniach. Największy udział w tej pomocy miały Stany Zjednoczone i NATO. Wokół Aten rozmieszczonych zostało blisko 75.000 ludzi odpowiedzialnych za bezpieczeństwo (policjantów, żołnierzy, ratowników, prywatnych ochroniarzy, strażaków i przeszkolonych wolontariuszy). Przestrzeń powietrzną patrolowały samoloty rozpoznawcze AWACS, śmigłowce i małe sterowce. Wojsko i siły porządkowe wyposażono w broń i środki do inwigilacji na niespotykaną dotąd skalę. Sportowcom z krajów uznawanych za potencjalne cele terrorystyczne bez przerwy towarzyszyli żołnierze. Bezpieczeństwo było chyba jedyną dziedziną przygotowań olimpijskich, w której Grecy nie mogli sobie pozwolić na oszczędności.

Igrzyska w Atenach były ubezpieczone nie tylko na wypadek ataku terrorystycznego, ale także ruchów sejsmicznych czy powodzi, które wielokrotnie miały miejsce w Grecji w przeszłości. Na szczęście nic takiego nie wydarzyło się podczas trwania igrzysk.