Wojna Trojańska

Upadek Troi, zamożnego azjatyckiego grodu nad Hellespontem (obecnie Dardanele) jest faktem historycznym. Chociaż przez wiele lat myślano, że samo istnienie Troi (zwanej też Ilionem) i jej bogactwo jest wyłącznie legendarne. Aż do czasu, gdy w latach 1870-1890, niemiecki bizmesmen i zapalony archeolog Heinrich Schliemann umieścił Troję na mapie. Odsłonił on ruiny Ilionu, a potem odkrył złoto Myken. Na podstawie wyników współczesnych badań określa się przybliżoną datę upadku Troi na koniec XIIw. p.n.e. Podaje się czasem datę dokładną: 1184 r. p.n.e., określoną przez Erastotenesa, ale nie wszyscy naukowcy są co do tego zgodni. Choć nie ma dowodów historycznych, że to Grecy odegrali decydującą rolę w zniszczeniu Troi, to nic nie stoi na przeszkodzie aby wierzyć w wersję przekazaną w malowniczy sposób przez Homera w Iliadzie.

Iliada nie powstała w opiewanym okresie mykeńskim, ale 500 lat później, w VIIIw. p.n.e., na podstawie tradycji i przekazów ustnych. Nie opiera się na faktach, nie przedstawia więc realistycznie życia ówczesnych Greków, ale jak każda legenda miała z pewnością podstawy autentyczne. Poemat jest w pewnym sensie opowieścią o dwóch miastach: Troi, czyli "wietrznym Ilionie", oraz o "w złoto bogatych" Mykenach, przewodzących inwazji połączonych sił greckich na Troję - Wojnie Trojańskiej. Przywódcą Greków był król Myken Agamemnon, następca swego ojca, Atreusza. Grecy dążyli do zemsty na Trojańczykach za porwanie Heleny, żony króla Sparty - Menelaosa (brata Agamemnona), przez trojańskiego księcia Parysa. Historycy twierdzą, że prawdziwą przyczyną wojny była chęć zagarnięcia bogactwa Troi, a Helena, jeśli w ogóle istniała, była tylko pretekstem do wojny. Niezwykle ważnym faktem jest też to, że Homer chociaż Grek, starał się bezstronnie opisywać zarówno swoich rodaków jak i Trojan. Włączając do udziału w walkach samych bogów greckich, umieszcza ich uczciwie po obydwu stronach konfliktu.