Klimat

Cechy klimatu

Grecja leży w strefie klimatu podzwrotnikowego śródziemnomorskiego. Charakterystyczne w tym klimacie są długie, gorące i suche lata oraz łagodne, wilgotne zimy. Przy czym określenie „suche” odnosi się do małej ilości opadów, bo wilgotność powietrza na wyspach i wybrzeżu części kontynentalnej nawet latem dochodzi do 70%. Rozpiętość równoleżnikowa kraju wynosi ponad 6º co sprawia, że różnice w klimacie części północnej i południowej są wyraźnie widoczne. Klimat Grecji nie uległ zasadniczym zmianom od czasów starożytnych, a zubożenie roślinności należy przypisać raczej działalności człowieka niż gorącemu i suchemu klimatowi.

W górach zachodniej Grecji i na Peloponezie zimą występują duże opady śniegu, a wiosną i jesienią deszczu. Lata są tam pogodne i gorące. Na wybrzeżu zachodnim temperatura jest umiarkowana, a wilgotność wyższa niż gdziekolwiek indziej. W Macedonii i Tracji ilość opadów jest mniej więcej stała w ciągu całego roku. Morze Egejskie wywiera łagodzący wpływ na temperaturę na wyspach i wschodnim wybrzeżu kraju. Latem temperatura w okolicach Aten jest bardzo wysoka, zimą zaś rzadko spada poniżej zera, ale wówczas występują intensywne opady deszczu. Bywają jednak zimy, w czasie których mieszkańców Aten zaskakują krótkotrwałe opady śniegu.

Temperatura

Na północy zaznacza się dominacja klimatu podzwrotnikowego kontynentalnego - chłodniejszego i wilgotniejszego niż w reszcie kraju. Dzięki temu roślinność Tracji i Macedonii jest bogatsza niż w pozostałych regionach. Średnia temperatura w styczniu wynosi około 5-7ºC, zaś w lipcu około 25-27ºC. Średnia roczna temperatura Grecji Północnej wynosi 16ºC. W Grecji Środkowej i Południowej średnia temperatura wynosi od 8-10ºC zimą do 27-28ºC latem (średnia roczna - 18ºC). Na najbardziej wysuniętych na południe wyspach (Rodos, Kreta) zimy są jeszcze łagodniejsze (13ºC), a lata gorętsze (29ºC). Średnia roczna temperatura na tych wyspach przekracza 19ºC.

Opady

Opady w Grecji nie są obfite, a latem występują sporadycznie (za wyjątkiem wysokich partii górskich). Średnia roczna suma opadów waha się od poniżej 400 mm na wybrzeżu wschodnim i wyspach Morza Egejskiego do 1000 mm na Wyspach Jońskich i wybrzeżu zachodnim. Najwyższe opady (2000 mm) występują w wysokich partiach gór Pindos (Epir) oraz w górzystych rejonach Krety. Zdala od wybrzeży, wskutek braku wilgoci, powietrze jest bardzo przejrzyste.

Wiatr

W akwenie Morza Egejskiego latem wieje meltemi zwany też przez Greków etezja (gr. etesiae). Jest to charakterystyczny dla tego regionu łagodny, suchy wiatr wiejący regularnie każdego roku w porze ciepłej (od czerwca do października) z północy lub północnego-wschodu. Wiatr ten związany jest z  dwiema przeciwnymi cyrkulacjami powietrza - prawoskrętnym wyżem nad Bałkanami i lewoskrętnym niżem (cyrkulacja monsunowa) nad Turcją. Meltemi budzi się zwykle około południa, osiągając wczesnym popołudniem siłę od 4 do 7-8ºB i słabnie lub cichnie zupełnie o zmierzchu. Najsilniej wieje w centralnej części Morza Egejskiego nad archipelagiem Cyklad oraz w okolicy wyspy Kos. Meltemi w odróżnieniu od innych wiatrów zamierających w nocy jest wiatrem wielodniowym, może trwać od kilku do kilkunastu dni (zwykle 3-4). Wiatr ten ma "chłodzące" działanie w czasie upalnego w tym regionie lata. Obniżając wilgotność powietrza poprawia widoczność na morzu. Konsekwencją wiatru jest także powstawanie dość wysokich fal (do 5 metrów pomiędzy Cykladami i Dodekanezem).

Medikany i powodzie błyskawiczne

Globalne ocieplenie nie pozostaje bez wpływu na klimat Grecji. W XXI wieku zaczęły pojawiać się zjawiska, które wcześniej tu nie występowały: medikany, czyli cyklony śródziemnomorskie. To głębokie niże występujące od września do stycznia, przynoszące kilkudniowe gwałtowne i intensywne opady - głównie nad częścią kontynentalną i Peloponezem oraz w północnej części Morza Egejskiego. W ostatnich kilku latach nawiedzają Grecję już co około dwa lata i powodują katastrofalne powodzie błyskawiczne. Czy można już mówić o zmianie klimatu? Cechy klimatu określane są na podstawie wieloletnich (przynajmniej 30-letnich) obserwacji pogody. Jednak teraz zmiany klimatyczne zachodzą coraz szybciej i nic nie wskazuje na to, że ten trend się odwróci. Od pierwszego medikanu zaobserwowanego nad Grecją niedługo minie 30 lat (1995). Należy więc powoli przyzwyczajać się do nich, jako zjawisk charakterystycznych dla klimatu Hellady. Naukowcy przewidują, że w ciągu kilkudziesięciu lat staną się zjawiskiem corocznym. Więcej o medikanach w osobnym rozdziale.

Temperatura i nasłonecznienie wybranych regionów turystycznych

Kerkira (Korfu)

Chalkidiki, Riwiera Olimpijska

Kreta

Aktualna temperatura morza w kilku wybranych miejscach

Poniższe dane pochodzą z codziennych pomiarów dokonywanych przez satelity meteorologiczne. Mierzą one dokładnie temperaturę cieniutkiej warstwy wody przy samej powierzchni (do max. 1mm głębokości). Jednak temperatura wody w nieco głębszych warstwach jest zwykle podobna: różnice nie przekraczają 0,5°C. Informacje pochodzą ze strony: World Sea Temperatures, gdzie można znaleźć informacje z całego świata, łącznie z danymi historycznymi z ostatnich 2 lat. Jest też inna podobna strona: Sea Temperatures - tu dodatkowo uwzględniane są inne źródła temperatury np. boje i stacje hydrologiczne - o ile w danym miejscu są dostępne.